Pan tu nie stał! Komitet kolejkowy i kartki

Kolejka do sklepu (tu: papierniczego, prawdopodobnie
po papier toaletowy) w czasach PRL

W ostatniej dekadzie PRL większość podstawowych produktów była reglamentowana. Mięso, masło, kaszę, ryż, alkohol, czekolada, czy benzynę trzeba było "zdobywać". Kartki na mięso zniesiono dopiero 1 sierpnia 1989.

Można było zaobserwować ciekawe zjawisko samoorganizacji społecznej czyli komitetu kolejkowego za pomocą, której można było wejść w posiadanie deficytowego dobra materialnego. Grupa osób pilnujących kolejności kolejki, nieodzowna w przypadku powstania listy kolejkowej. Komitet kolejkowy informował o istnieniu listy te osoby, które pojawiały się po jej zapoczątkowaniu, zapisywał na nią i był odpowiedzialny za sprawdzanie obecności.

Krakowskie Przedmieście i ulica Chopina w Lublinie
 - kolejka po mięso

Lista kolejkowa pomagała w utrzymaniu porządku kolejki w przypadku, gdy termin udostępnienia dobra był przewidywany na czas dłuższy niż kilka godzin (np. dostawa towaru, na ogół przemysłowego w rodzaju sprzętu AGD czy mebli, miała nastąpić za kilka dni). Kolejność osób w kolejce była zapisywana, a każda taka osoba miała obowiązek stawić się o określonej godzinie i podczas odczytywania listy zgłosić swoją obecność. Niestawienie się powodowało wykreślenie z listy. Terminy obowiązkowej obecności zależały od długości oczekiwania – w przypadku okresu kilkudniowego było to na ogół 3-4 razy na dobę. Szczegóły zasad danej listy kolejkowej były ustalane w drodze konsensusu wśród osób, które zapoczątkowywały listę.
Zjawisko to było codziennością w latach '80 XX wieku.

Krakowskie Przedmieście w Lublinie - kolejka po słodycze i kawę

Filmy z Repozytorium Cyfrowego:
Panika żywnościowa
Miejski Handel Detaliczny
6-ta zniżka cen!
Ruchome sklepy




Historia mówiona o kolejkach:
Były kolejki i tworzono listy - Beata Kulik - fragment relacji świadka historii
Stacze i komitet kolejkowy - Barbara Bogdańska - fragment relacji świadka historii
O trzeciej rano zajmowało się kolejkę - Jerzy Górnicki - fragment relacji świadka historii
Kolejki po meble, po telewizor, po pralkę - Michał Kasprzak - fragment relacji świadka

Polecam również artykuł Teatru NN:
http://teatrnn.pl/leksykon/node/4352/prl_kolejka